Narodził się w Szwecji, ale szybko rozprzestrzenił się po całej Europie – i nie tylko. Flygskam, czyli wstyd z powodu latania samolotem. Pojęcie to początkowo opisywało ekologiczną motywację do ograniczania podróży lotniczych i wybierania transportu kolejowego. Wpisał się w szerszy ruch dążący do ograniczenia lotów samolotem.
Jeden lot tam i z powrotem w ciągu roku bez dopłaty, a za każdy kolejny specjalny podatek – to pomysł sieci organizacji ekologicznych Stay Grounded. Jak pisał Rynek Lotniczy, trzeci rejs obłożony byłby daniną w wysokości 50 euro, a już szósty rejs w roku – wiązałby się z dopłatą 500 euro. Jeszcze więcej mieliby płacić pasażerowie na rejsach transkontynentalnych oraz ci, którzy wybiorą klasę biznes i pierwszą.
“Zbyt łatwy cel”. Lotnictwo pod ostrzałem ekologów
To kolejny pomysł w ostatnim czasie, który ma zniechęcić do transportu lotniczego. – Lotnictwo jest zbyt łatwym celem do obwiniania – powiedział nam Luc Tytgat, były dyrektor wykonawczy EASA, wcześniej na kierowniczych stanowiskach w Eurocontrol i Komisji Europejskiej.
Transport lotniczy odpowiada za około 3 proc. globalnej emisji dwutlenku węgla (CO2). To niewiele w porównaniu z transportem drogowym czy przemysłem. Ekolodzy zwracają jednak uwagę, że na poziomie działań indywidualnych to jedna z najbardziej emisjogennych aktywności. W przeliczeniu na osobę lot z Europy do Nowego Jorku to około 2-3 ton dwutlenku węgla.
Lotnictwo podejmuje jednak szereg działań, aby minimalizować wpływ na środowisko, a równocześnie nie ograniczając korzyści dla gospodarki, turystyki i czynienia świata mniejszym. Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych IATA, które zrzesza ponad 300 linii lotniczych z całego świata, w 2021 r. przyjęło rezolucję, by do 2050 r. osiągnąć zeroemisyjność.
NetZero. Jak obniżyć emisje CO2 w lotnictwie?
Istotna jest także wymiana floty na nowsze samoloty, które są bardziej oszczędne pod względem zużycia paliwa lotniczego, emitują mniej spalin i CO2, są także cichsze.
Według IATA dzięki tym wszystkim działaniom emisje CO2 mają spaść do zera, a równocześnie ruch lotniczy ma się rozwinąć do 10 mld podróżnych w 2050 r.
Głównym narzędziem dojścia do tego celu ma być zrównoważonego paliwo lotnicze (SAF). Już od 2025 r. w UE wchodzi wymóg stosowania 2 proc. SAF w mieszance z tradycyjnym paliwem lotniczym JET-A1.
Flygskam: a jednak Szwedzi robią krok w tył
Mimo że to w Szwecji narodził się flygskam, we wrześniu rząd w Sztokholmie ogłosił, że wycofa wprowadzony w 2018 r. podatek od lotów. Jego wysokość w przypadku rejsów krajowych i wewnątrz UE wynosi 76 koron, czyli około 30 zł od pasażera. Danina nie znalazła się w projekcie budżetu na 2025 r., ma zostać zniesiona od lipca. Ma to być odpowiedź na wzrost cen biletów lotniczych i spadek connectivity po wprowadzeniu podatku.
Swedavia, państwowy operator największych lotnisk w Szwecji, ogłosił, że w 2024 r. ruch lotniczy w tym kraju nadal jest na poziomie sprzed pandemii COVID-19.
Lotnictwo na Uczelni Łazarskiego
Zachęcamy do eksplorowania intrygującego świata współczesnego lotnictwa czytając naszego bloga oraz zapisując się na kierunki lotnicze na Lazarski Aviation Academy w Uczelni Łazarskiego.
Lazarski Aviation Academy
Miejsce, gdzie startują marzenia. Oferujemy studia licencjackie, magisterskie oraz podyplomowe i MBA dla przyszłych pilotów, a także prawników i menedżerów branży lotniczej.