Lazarski Aviation Academy
Nie są ozdobą, a elementem spełniającym bardzo konkretną funkcję. Winglety, czyli zakrzywione końcówki skrzydeł, pozwalają przede wszystkim oszczędzać paliwo. Wynalazek ten ma już ponad pół wieku i wciąż ewoluuje.
Na skrzydłach wielu samolotów możemy zauważyć charakterystyczne zakrzywione końcówki, nierzadko wręcz prostopadłe, często z namalowanym logo linii lotniczej. I nie, nie są to elementy marketingowe, służące do promocji przewoźnika. To elementy konstrukcyjne spełniające konkretną funkcję i przynoszące wymierne korzyści.
Co to są winglety?
Ale po kolei. Winglet to zakrzywiona końcówka skrzydła zmniejszająca opór indukowany podczas lotu. Pod skrzydłem przepływa powietrze o wyższym ciśnieniu, a górną krawędź opływa powietrze o niższym ciśnieniu. Na prostych końcówkach skrzydeł powstaje wir, który generuje dodatkowy opór. Prędkość przelotowa samolotu to 800-900 km/h, więc każdy dodatkowy opór to spadek efektywności. Dlatego montuje się winglety, by powstawanie wirów – i opór – zmniejszyć.
Choć oglądane przez małe okno samolotu mogą wydawać się niewielkie, to winglety potrafią mieć imponujące rozmiary. W przypadku Boeinga 737-800NG mają 2,4 m długości.
Winglety a oszczędność paliwa
Dzięki wingletom można zmniejszyć zużycie paliwa lotniczegotrasie o długości 1000 km. A to już wymierna oszczędność, zważywszy na skalę wykonywanych przez przewoźników operacji, a także dążenie do zmniejszenia emisji CO2 i wpływu na środowisko. Dlatego montuje się je także w już eksploatowanych samolotach w ramach tzw. retrofitu. Ryanair obliczył, że montaż wingletów w jego flocie B737-800NG pozwoli zaoszczędzić 65 mln litrów paliwa lotniczego rocznie i obciąć emisje CO2 o 165 tys. ton.
Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku twórcą tego wynalazku był Richard Whitcomb, wówczas młody inżynier po studiach pracujący dla NASA. Lotnictwo zawdzięcza mu jeszcze kilka innych usprawnień.
Nie ma jednego, uniwersalnego modelu wingletów – w zależności od typu samolotu mają one inny profil i wielkość. Wystarczy przyjrzeć się na przykład trapezowatym wingletom na skrzydłach Airbusa A330 i wygiętym niczym płetwa w A350. Z kolei Boeing 737 MAX zamiast tradycyjnych wingletów ma podwójne „rozszczepione” końcówki skrzydeł (ang. Split Scimitar Winglets).
Dlaczego Dreamliner i Boeing 777X nie mają wingletów?
Jednak nie każdy nowoczesny samolot ma winglety. Sztandarowym przykładem jest Boeing 787 Dreamliner, którego konstruowano z myślą o efektywności operacyjnej, w tym obniżaniu zużycia paliwa. Dlaczego więc nie ma wingletów? Bo w „liniowcu marzeń” zastosowano nową, unikalną konstrukcję kompozytowych skrzydeł – zakrzywionych i z uniesioną końcówką, spełniającą tę samą funkcję co tradycyjne winglety.
Nie znajdziemy ich także w Boeingu 777X, czyli wyczekiwanym najmłodszym „dziecku” amerykańskiego giganta. Tam, podobnie jak w Dreamlinerze, zastosowano nowoczesną konstrukcję skrzydeł i dodatkowo składane końcówki skrzydeł. Dzięki temu w powietrzu ich rozpiętość przekroczy 71 m, ale na ziemi zmniejszy się do niespełna 65 m. To właśnie ta wartość jest dopuszczalną granicą na wielu lotniskach. Składana końcówka skrzydła B777X ma długość około 3,5 m.
Lotnictwo na Uczelni Łazarskiego
Zachęcamy do eksplorowania intrygującego świata współczesnego lotnictwa czytając naszego bloga oraz zapisując się na kierunki lotnicze na Lazarski Aviation Academy na Uczelni Łazarskiego.
