System Zarządzania Bezpieczeństwem (SMS) to jeden z kluczowych elementów współczesnego lotnictwa cywilnego. Rozwój i standaryzacja SMS trwają od lat, obejmując zarówno poziom organizacyjny, jak również ramy międzynarodowe i krajowe. Dzięki takiemu podejściu możliwe jest wdrażanie jednolitych rozwiązań, opartych na solidnych podstawach prawnych i wypracowanych standardach.
Rola Analizy Danych w Zapobieganiu Zdarzeniom Lotniczym
Regulacje tworzące fundament SMS nie powstają w próżni. Poprzedza je dogłębna analiza danych, w tym studium przypadków incydentów i zdarzeń lotniczych z całego świata. Doświadczenia te pozwalają nie tylko reagować na zagrożenia, ale również zapobiegać im poprzez wdrażanie skutecznych mechanizmów prewencyjnych.
W latach 90. XX wieku do systemu zarządzania bezpieczeństwem (SMS) wprowadzono koncepcję tzw. „wypadku organizacyjnego”. Termin ten jest nierozerwalnie związany z decyzjami na poziomie zarządczym czyli wewnątrz danego pomiotu lotniczego. Nowe podejście uwzględniało wpływ czynników takich jak kultura organizacyjna oraz strategia w zakresie skutecznego zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Dodatkowo, systematyczne pozyskiwanie i analiza danych dotyczących bezpieczeństwa – zarówno w ujęciu reaktywnym, jak i proaktywnym – umożliwiły organizacjom nie tylko bieżące śledzenie znanych zagrożeń, ale także identyfikację nowych trendów w obszarze bezpieczeństwa operacji lotniczych. Te udoskonalenia stworzyły fundament wiedzy i praktyki, który stanowi podstawę współczesnego podejścia do zarządzania ryzykiem w lotnictwie.
Zarządzanie bezpieczeństwem a czynnik ludzki
Współczesne podejście do zarządzania bezpieczeństwem opiera się na analizie interakcji pomiędzy wszystkimi elementami systemu – ludźmi, procesami i technologią. To właśnie wzajemne oddziaływanie tych komponentów kształtuje poziom bezpieczeństwa w organizacji. Mimo to, czynnik ludzki – szczególnie w kontekście zdarzeń i incydentów – nadal pozostaje jednym z kluczowych obszarów, który wymaga ciągłej uwagi i zarządzania.
Czynnik ludzki stanowi jeden z fundamentów zarządzania bezpieczeństwem – może być zarówno źródłem ryzyka, jak i kluczowym elementem wzmacniającym odporność organizacji. Jego analiza opiera się na zrozumieniu, w jaki sposób człowiek funkcjonuje w środowisku pracy: jak oddziałuje z systemem, jakie są jego możliwości, ograniczenia oraz w jaki sposób te aspekty wpływają na skuteczność i jakość realizowanych zadań.
Właściwe uwzględnienie aspektów ludzkich umożliwia nie tylko optymalizację działań operacyjnych, ale także skuteczniejsze identyfikowanie i ograniczanie ryzyk. Czynnik ludzki stał się integralnym elementem zarówno w analizie zdarzeń lotniczych, jak i w programach szkoleniowych załóg. Mimo postępującej automatyzacji i zaawansowanej technologii, rola człowieka w operacjach lotniczych pozostaje kluczowa. To właśnie od kompetencji, decyzji i reakcji człowieka w dużej mierze zależy skuteczność działania systemu oraz poziom bezpieczeństwa.
CRM – skuteczna komunikacja i współpraca w kokpicie
Jednym z praktycznych przykładów wdrożenia wiedzy o czynniku ludzkim w lotnictwie jest koncepcja CRM (Crew Resource Management). Szkolenia CRM koncentrują się na rozwijaniu umiejętności interpersonalnych, komunikacji, podejmowania decyzji i zarządzania zasobami w kokpicie. Celem jest zwiększenie efektywności współpracy w załodze oraz ograniczenie ryzyka błędów ludzkich, które – jak pokazują analizy – często leżą u podstaw poważnych incydentów i wypadków.
Lotnictwo na Uczelni Łazarskiego
Zachęcamy do eksplorowania intrygującego świata współczesnego lotnictwa czytając naszego bloga oraz zapisując się na kierunki lotnicze na Lazarski Aviation Academy w Uczelni Łazarskiego, w tym na roczne podyplomowe studia Zarządzanie Bezpieczeństwem w Lotnictwie (SMS).
Lazarski Aviation Academy
Miejsce, gdzie startują marzenia. Oferujemy studia licencjackie, magisterskie oraz podyplomowe i MBA dla przyszłych pilotów, a także prawników i menedżerów branży lotniczej.